Tag: Zivko nikolic

Čovjek koji je još za života postao klasik, a njegova djela poznata van granica našeg jezika. Čovjek koji je sve dao Crnoj Gori, a ona njemu jako malo.

Na današnji dan prije tačno 22 godine preminuo je naš najveći i najslavniji reditelj Živko Nikolić.

Za filmske junake je tražio obične, male ljude. Govorio je: “Vjerujem da su te tamne slike malih ljudi bliže istini o čovjeku. Mali čovjek nudi neposredniju sudbinu. Ako uopšte ima velikih ljudi… Veliki ljudi su kao fikcija. Oni su izmišljeni i pojavljuju se kao potreba malih”.

Naš proslavljeni reditelj Živko Nikolić je bio istinski dostojanstven i veoma hrabar čovjek, koji je bio jako vezan za Crnu Goru, njene ljude, običaje i tradiciju.

Često je bio meta političkog establišmenta i ljudi koji su željeli da sačuvaju lažnu predstavu o nama, koju je Živko vješto rušio u svojim filmovima. Nikolić je ostavio veliki trag, značajan ne samo za crnogorsku i jugoslovensku, već i za evropsku kinematografiju, a koji je na našu veliku žalost nepravedno zaboravljen i zapostavljen.

Nikolić je rođen 1941. godine u Ozrinićima kod Nikšića. Pohađao je umjetničku školu u Herceg Novom i Akademiju za pozorište, film, radio i televiziju u Beogradu. Upisao je glumu ali se cijelog života bavio režijom.

Prve dokumentarne filmove Nikolić je snimio 1968. godine. Bili su to “Blaženi mirotvorci” i “Sebi za života”.

Potom slijede filmovi po kojima je postao poznat i van granica Jugoslavije kao što su “Ždrijelo”, snimljen 1972. godine za koji dobija Srebrnu medalju Beogradskog festivala dokumentarnog i kratkog filma.

Zatim slijede filmovi: “Polaznik”, “Bauk”, “Marko Perov” za kojeg dobija Srebrnog zmaja u Krakovu 1975. godine.

Potom film “Prozor” za koji dobija Zlatnu medalju Festivala u Beogradu. Slijede filmovi “Ine”, “Ane”, “Graditelj” film “Biljeg” rađen 1981. godine a govori o Hidroelektrani u kršu kao simbolu nečije gluposti i obijesti. Za taj film dobija veliku Zlatnu medalju u Beogradu, nagradu FIPRESI i Zlatnog zmaja u Krakovu.

Svoj prvi film “Beštije” snimio je 1977. godine, “Jovanu Lukinu” dvije godine kasnije, a “Smrt gospodina Goluže” 1980. godine.

Za film “Čudo neviđeno” dobio je “Srebrnog medvjeda” na festivalu u Moskvi 1984. godine i potukao mnoge rekorde gledanosti u ondašnjem SSSR-u.

Nikolićev film “Ljepota poroka” u Izraelu postaje najgledaniji i smatra se za najerotičniji film bivše Jugoslavije, a tu si i “U ime naroda” i “Iskušavanje đavola”.

Ništa manje značajan opus imao je i na televiziji. Više od dvije decenije trajala je plodna saradnja sa Televizijom Crne Gore. Za njega nije bilo malih projekata, prihvatao se realizacije i niskobudžetnih emisija. Posebno poglavlje u Živkovom stvaralaštvu čine televizijske drame i serije: “Đekna još nije umrla a kad će ne znamo”, “To kad uvati ne pušta”, 1988. godine i serija “Đekna”, potom “Narodni neprijatelj”, da bi 1996. po scenariju Dragana Koprivice snimio “Oriđinale”.

Živko je govorio da su na njega veliki uticaj izvršili poznati crnogorski slikar Lubarda, kao i Rembrant. Lubarda po jednoj ambijentaciji i pretvaranju te ambijentacije u znak, u nešto što je riječ, možda čak i simbol. A Rembrant jednim osjećajem dramatike unutar slike.

To mu se, iako se bavio filmom a ne slikarstvom, činilo veoma bliksim.

Dobitnik je preko tridesetak nagrada na našim i međunarodnim festivalima.

Oni koji su voljeli Živka i njegove filmove, prepoznavali su i njegovu ličnu posebnost, i subverzivnost koju su na neki način posjedovala sva njegova ostvarenja.

“Živko je bio osobenjak svoje vrste, kad to kažem mislim, prije svega, na činjenicu da je živio kao čovjek koji je isposnik u nekoj keliji, na nekom pustom mjestu. Nije pripadao nijednom postojećem udruženju, klanu, nije pripadao čak ni ljudima koji su se filmom ozbiljno bavili, jer nisu razumjeli do kraja šta je to, zapravo, Živko uradio, i zašto to radi. Da li se on samo podsmijava, i što bi narod rekao, šegači na račun mentaliteta, ili tu ima nešto više, tako da, sve zajedno, njegova životna priča je bila vrlo osobena, i takvih stvaralca kao što je on, ja nisam upoznao mnogo. Znao sam možda još dvojicu – trojicu, za sve ove silne godine baveći se ovim poslom”, rekao je jednom prilikom reditelj Dušan Kovačević.

Sa veliki uvjerenjem možemo reći da je Živko Nikolić još za života postao klasik. Njegovo djelo je poznato i van granica našeg jezika. Njegov doprinos crnogorskoj kinematografiji i kulturi je izuzetan. Sve što je ikada snimio, snimio je na crnogorskom tlu, duboko u sebi noseći pečat rodnih Ozrinića.

“Rastuži me što ponekad vidim da se pojedini ljute što drugačije slikam Crnu Goru. Svako ima pravo na svoju Crnu Goru, onakvu kako je osjeća i vidi, kako je ponio kad je prvi put taj svijet ugledao”, govorio je slavni Živko.

cdm

pročitaj više

Prošlo je više od dvije decenije kako nije sa nama Živko Nikolić, cenjeni crnogorski filmski reditelj i scenarista. Rođen je 29. novembra 1941. godine u selu Ozrinići, u blizini Nikšića. Umro je 17. avgusta 2001. godine u Beogradu. 

U Herceg Novom je pohađao umjetničku školu ali i današnji Fakultet dramskih umetnosti u Beogradu.

Svoj prvi film “Beštije” snimio je 1977. godine. Posle čega snima mnogobrojne filmove, kao što su “Jovanu Lukinu”, “Čudo neviđeno”, “Ljepota poroka”, “U ime naroda”, “Iskušavanje đavola”. Ostavio je pečat i na televiziji. Serije poput “Đekna još nije umrla a kad će ne znamo” i “To kad uvati ne pušta” ostvarile su neverovatan uspeh.

Osvojio je preko 30 nagrada, neke od najznačajnijih su: Srebrni zmaj u Krekovu 1976. godine, Zlatne medalje 1976. godine i 1981. godine, “13. jul” Republike Crne Gore.

Bio je oženjen Vesnom Pećanac, srpskom glumicom. Zajedno su stvorili troje djece, sinove Petra i Luku i ćerku Mariju.

Koliko je bio dostojanstven i nenametljiv čovjek, svojevremeno je rekla i njegova supruga.

-Francuska akademija nauka godinama ga je stavljala na prvo mjesto liste deset najboljih dokumentarista svijeta, a ovdje niko nije htio da mu da novac za snimanje novog filma. Ali nije se žalio, bio je tih, dostojanstven, stidljiv, nenametljiv, nikoga nije htio da opterećuje. Bio je sanjar, on je u životu hodao snovima kao i u svojoj umjetnosti.

Koliko je bio vezan za svoj zavičaj, govori to što je sva svoja djela snimio na crnogorskom tlu.

Još nešto što govori o njegovoj vezanosti za korene jeste odluka koju je doneo pred sam kraj svog života, a to je da bude sahranjen među najmilijima u Crnoj Gori. Iako su svi predstavnici kulture bili za to da je zaslužio da počiva u Aleji zaslužnih građana ipak je ispoštovana njegova želja i danas počiva u Crnoj Gori, pored svojih Ogradića.

Pored toga što ga svi pamtimo kao izvrsnog umetnika i sjajnog čovjeka, vjerujemo da je ipak najznačajnije sjećanje na njega koje ima njegov sin.

-Živko je imao jedan mir, blagost, svaka njegova riječ je bila umilna, iskrena, i nijedna nije bila ni višak ni manjak.- rekao je Petar.

B.S.

foto; privatna arhiva

pročitaj više

Sin pokojnog Živka Nikolića, reditelj Petar Nikolić na svom Fejsbuk profilu napisao je pismo povodim 20 godina od smrti noca.

Pismo prenosimo u cjelosti.

17. Avgusta se navršava 20 godina od smrti Živka Nikolića. Mislim da je istorijska distanca od 20 godina sasvim dovoljna da se objektivno sagleda vrednost i značaj ovog po svemu izuzetnog umetnika. Biografski gledano, tek sada isplivavaju na površinu neke istine vezane za njegov zivot i delo, za odnos prema njemu takvom, koji su imali društvo i sredina u kojoj je živeo i radio. Ove godine je umrla i Mira Furlan, Živkova muza i velika heroina, ikona njegovog i crnogorskog filma. Iz Australije se javljala i bila prisutna u medijima još jedna Živkova junakinja, a to je Merima Isaković, poznata po svojoj fascinantnoj ulozi Jovane Lukine i nažalost, po svome tragičnom životnom udesu.  Njena borba za prava i zaštitu žena dobija novu dimenziju značaja za sve one koji su upoznati sa njenim ostvarenjem u saradnji sa Živkom Nikolićem. O zlu u ljudima i neodoljivoj i magnetičnoj ženskoj lepoti govore sva Nikolićeva ostvarenja. Svakako da bih voleo da se okupe Živkovi prijatelji, fanovi, kolege, da se družimo i ovog leta u Crnoj Gori. Živko je sahranjen na Ozrinićkom groblju Ogradice, opština Nikšić. U porodičnoj grobnici, a zaslužuje mauzolej. On je ostavio traga, čini mi se, na svakom kamenu Crne Gore. Zapravo, nekada mi se čini da je Crna Gora, onako “lijepa”, divlja, raskošna i prkosna stvorena samo iz jednog razloga, a to je da je Živko Nikolić svojim okom i umom sagleda, a potom na filmskom platnu ovekoveči i oslika. Živ je Živko i u mome oku, duhu, srcu i stalno mi je na pameti. Tužan sam i ožalošćen i dalje zbog gubitka predivnog roditelja, ali i sretan i ponosan što mi je otac ostavio toliko besmrtnih tragova i svoje prisustvo u kulturnom nasleđu i životu Crne Gore, tako da kad god ga se poželim mogu ga naći na filmu, slikama, među živim ljudima koji ga pamte, u duhu i humoru naroda, u čarobnom pejzažu i krajoliku Crne Gore, na licima i među figurama lijepih i privlačnih žena. Živko Nikolić još uvek nema detaljno ispisanu biografiju, ozbiljnu monografiju, značajnijeg spomen obeležja. Mnogi manje značajni umetnici i ne toliko osobene ličnosti su se izborile za svoje mesto i opšte pamćenje. Za ove protekle dve decenije, svojim radom i zalaganjem sam svoga oca bukvalno čupao iz zaborava. I nešto se postiglo. Dobio je omalenu ulicu, sokače u Nikšiću, nagrada na Filmskom festivalu u Herceg novom nosi njegovo ime. Postao je delom stalne postavke u prostorijama nove zgrade Muzeja jugoslovenske kinoteke u Beogradu. To je zaista lepo, ali nije dovoljno. Ja i dalje zastupam stanovište da Živko Nikolić zaslužuje svoj muzej, odnosno Memorijalni centar. Zaslužuje i da ga ljudi pamte, a svet da ga upozna i da mu se divi kao što se divi bilo kom drugom umetniku iz istorije evropske umetnosti. Iz toga razloga je i osnovana “Žikina” fondacija. Ona treba da zaštiti i sačuva, prezentuje i popularizuje lik, delo, legat ovog izuzetno plodnog umetnika i autentičnog stvaraoca. Nadam se da će decenije koje su pred nama ići na ruku plemenitim ciljevima i poslanstvu Fondacije koja nosi Živkovo ime. Jer ipak, jedan je Živko i upisao se u besmrtnike. Dakle živ je Živko, živ ko niko! Vidimo se u Ozriniće. Ja sam inače za Živkom u žalosti do daljnjeg tako da svako onaj ko nije stigao, još mi može izjaviti saučešće. To primam i ne odbijam. Za Živkom nosim dobran komad unutarnje korote. Eh, greote! Možda ću biti u žalosti za njim sve do dana dok se nepravde njemu, njegovoj porodici i njegovom delu ne isprave. Nadamo se da na to nećemo čekati do sudnjeg dana. Voleo bih da se nešto napravi sad dok je “za viđela”, makar par dana pre toga. Postoje indicije da se vreme promenilo, da su stasale nove generacije, da je sazreo trenutak da se ponovo dela u Živkovu korist. Verujem da postoje dobri ljudi koji će umeti da pruže adekvatnu podršku za sve ono što predstavlja Živko. Svi oni koji žele da pomognu rad FFŽN (Filmska Fondacija Živko Nikolić) mogu me kontaktirati. Ima me na fejsu, ovako kamufliranog pod stranim imenom, ali i na mejlu i zvaničnoj stranici Fondacije. Pozdrav svim ljubiteljima filma i poštovaocima lika i dela slavnog Živka Nikolića i naravno veliko hvala svima koji su do sada pomagali rad FFŽN.

pročitaj više