Nova globalna studija sa 65 miliona djece i adolescenata iz oko 200 zemalja, uključujući i Crnu Goru, pokazala je da loša ishrana može uticati na razlike u visini kod vršnjaka i do 20 centimetara. U ovoj globalnoj studiji, objavljenoj u prestižnom svjetskom časopisu „The Lancet“, sa Univerziteta Crne Gore su učestvovali prof. dr Duško Bjelica i prof. dr Stevo Popović.
Istraživanje, koje je predvodio Imperijal koledž iz Londona, utvrdilo je visinu i težinu djece i adolescenata školskog uzrasta širom svijeta, na uzorku od 65 miliona djece, uzrasta od 5 do 19 godina iz, tačnije 193 zemlje.
Utvrđena je razlika od 20 cm između devetnaestogodišnjaka u najvišim i najnižim nacijama. U Bangladešu i Gvatemali, nacijama sa najnižim djevojkama na svijetu, prosječna devetnaestogodišnjakinja je iste visine kao prosječna jedanestogodišnjakinja u Holandiji, zemlji sa najvišom prosječnom visinom, i kod dječaka i kod djevojčica.
Međunarodni tim koji potpisuje ovu studiju upozorava na to da izuzetno promjenljiva ishrana u djetinjstvu, posebno nedostatak kvalitetne hrane, može dovesti do usporenog rasta i porasta dječje gojaznosti – što utiče na djetetovo zdravlje i blagostanje tokom cijelog života.
Ovo istraživanje je obuhvatilo mjerenja u periodu od 1985. do 2019. godine i potvrdilo da najviši devetnestogodišnjaci u 2019. godini žive u sjeverozapadnoj i centralnoj Evropi, odnosno u Holandiji, Crnoj Gori, Danskoj i Islandu. Sa druge strane, najniži devetnaestogodišnjaci u 2019. godini žive u južnoj i jugoistočnoj Aziji, Latinskoj Americi i istočnoj Africi, odnosno u Istočnom Timoru, Papua Novoj Gvineji, Gvatemali i Bangladešu.
Najveća poboljšanja u prosječnoj visini djece tokom perioda od 35 godina zabilježena su u zemljama čije su ekonomije u razvoju, kao što su Kina, Južna Koreja i neki djelovi jugoistočne Azije. Takođe, globalni poredak po visini za Veliku Britaniju pogoršao se tokom posljednjih 35 godina.
Studija je takođe utvrđivala indeks tjelesne mase (BMI) kod djece i adolescenata, odnosno mjeru odnosa visine i težine, koja daje odgovor da li osoba ima adekvatnu težinu u odnosu na svoju visinu. Analizom je utvrđeno da su devetnaestogodišnjaci sa najvećim indeksom tjelesne mase pronađeni na pacifičkim ostrvima, Bliskom Istoku, SAD-u i Novom Zelandu. Indeks tjelesne mase devetnaestogodišnjaka je bio najniži u zemljama južne Azije, poput Indije i Bangladeša. Razlika između najmanjeg i najvećeg BMI je imao raspon oko devet jedinica (ekvivalentno oko 25 kg težine).
Profesor Majid Ezzati, jedan od vodećih autora ove studije, naveo je da: „Djeca u nekim zemljama zdravo rastu do pete godine, ali zaostaju tokom godina svog školovanja. To pokazuje da postoji disbalans između ulaganja u poboljšanje ishrane predškolaraca i djece školskog uzrasta i adolescenata. Ovo pitanje je posebno važno tokom pandemije COVID-19 kada su škole zatvorene širom svijeta, a mnoge siromašne porodice nisu u stanju da obezbede adekvatnu ishranu za svoju djecu.
Profesor Stevo Popović, takođe jedan od vodećih autora ove studije, je istakao da: „Najviši 19-godišnjaci žive u Holandiji (183,8 cm), Crnoj Gori (183,3 cm), Estoniji (182,8 cm), Bosni i Hercegovini (182,5 cm), Islandu (182,1 cm), Danskoj (181,9 cm), Češkoj (181,2 cm), Letoniji (181,2 cm), Slovačkoj (181,0 cm), Sloveniji (181,0 cm).
Izvor: Ucg
